Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς
Το μάτι είναι σαν τη φωτογραφική μηχανή και ο αμφιβληστροειδής το φιλμ. Ο αμφιβληστροειδής είναι μια λεπτή μεμβράνη νευρικού ιστού που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Το φως μπαίνει στο μάτι και μέσω του κερατοειδούς και του φακού εστιάζει στον αμφιβληστροειδή. Εκεί παράγεται η εικόνα που στέλνεται μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο για επεξεργασία. Μοιάζει δηλαδή με το φιλμ της φωτογραφικής μηχανής που πρέπει να εμφανισθεί ώστε να έχουμε τις εικόνες.
Συνήθως ο αμφιβληστροειδής είναι κολλημένος στην εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Εάν υπάρχει μια τρύπα στον αμφιβληστροειδή τότε υγρό μπορεί να περάσει από κάτω του, να αδυνατίσει τη σύνδεσή του και ο αμφιβληστροειδής να αποκολληθεί – περίπου όπως ξεκολλά η ταπετσαρία από τον τοίχο. Όταν συμβεί αυτό ο αμφιβληστροειδής δε μπορεί να σχηματίσει καθαρή εικόνα και η όραση γίνεται θολή και αδύναμη. Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι μια σπάνια ασθένεια που εμφανίζεται σε 1 στους 10000 ανθρώπους. Συμβαίνει συχνότερα σε άτομα μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας με μυωπία. Προβλήματα υγείας όπως διαβήτης, εγχείρηση καταρράκτη ή τραύμα μπορούν να προκαλέσουν αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Πολύ σπάνια νέα άτομα μπορεί να έχουν αδυναμίες στον αμφιβληστροειδή.
Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι μια σκιά που απλώνεται μπροστά από το μάτι. Μπορεί επίσης να δείτε λάμψεις – σαν το φλας της φωτογραφικής μηχανής – ή πολλά ξαφνικά μικρά μαύρα σημαδάκια ποικίλων σχημάτων που εμφανίζονται μπροστά στο μάτι σας. Τα συμπτώματα αυτά δεν πονάνε ποτέ. Εάν σας παρουσιασθούν θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν οφθαλμίατρο όσο πιο γρήγορα μπορείτε. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να ελαχιστοποιήσει τη ζημιά στην όρασή σας. Εάν επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρο νωρίς τότε laser ή πάγωμα στο μάτι μπορεί να είναι αρκετό. Η θεραπεία αυτή γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία. Συχνά όμως χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για να αντιμετωπισθεί η τρύπα στον αμφιβληστροειδή. Γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία και είναι επιτυχής σε 80–90% των περιπτώσεων. Υπάρχουν 2 ειδών επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της αποκόλλησης. Στη μια, που λέγεται σκληρικό μόσχευμα, ένα κομμάτι πλαστικού καθηλώνεται με ράμματα στο τοίχωμα του ματιού στην περιοχή που αντιστοιχεί στην τρύπα, ασκώντας πίεση στον αμφιβληστροειδή από έξω προς τα μέσα. Το πλαστικό αυτό μένει συνήθως στο μάτι αλλά μπορεί αν χρειαστεί να αφαιρεθεί με μια άλλη επέμβαση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει μυωπία.
Στην άλλη επέμβαση, που λέγεται υαλοειδεκτομή ή βιτρεκτομή, το υαλοειδές υγρό, που γεμίζει το μάτι, αφαιρείται μέσω εργαλείων που μπαίνουν στο μάτι από μικρές τρύπες και αντικαθίσταται από αέρα, αέριο ή λάδι σιλικόνης, ασκώντας πίεση στον αμφιβληστροειδή από μέσα προς τα έξω. Θα πρέπει να κρατήσετε το κεφάλι σας σε μια ορισμένη θέση (πρόσωπο κάτω, δεξιά ή αριστερά) για 7–10 μέρες μετά την επέμβαση, για 50 λεπτά κάθε ώρα (10 λεπτά διάλειμμα). Όσο έχετε αέριο στο μάτι σας απαγορεύεται να πετάξετε με αεροπλάνο. Η επέμβαση αυτή μπορεί να προκαλέσει καταρράκτη. Εάν χρησιμοποιηθεί λάδι σιλικόνης τότε θα χρειαστεί να αφαιρεθεί από το μάτι μερικούς μήνες μετά με μια άλλη επέμβαση. Εάν χρησιμοποιηθεί αέριο τότε η όραση θα είναι θολή αμέσως μετά την επέμβαση και θα βελτιώνεται καθώς το αέριο θα απορροφάται μέχρι να αντικατασταθεί εντελώς από υγρό. Η επιλογή του τύπου επέμβασης θα γίνει από το γιατρό σας. Η επέμβαση συνήθως δεν πονάει πολύ αλλά το μάτι θα είναι πρησμένο και θα σας ενοχλεί για λίγες μέρες μετά. Και να είστε σίγουροι ότι ο γιατρός σας δε βγάζει το μάτι σας έξω για να το χειρουργήσει. Το πόση όραση θα έχετε μετά από μια επιτυχημένη επέμβαση εξαρτάται από το πόσος αμφιβληστροειδής είχε αποκολληθεί και για πόσο χρονικό διάστημα. Η σκιά που προκαλείται από την αποκόλληση θα εξαφανισθεί σε όλες τις περιπτώσεις επιτυχημένης επέμβασης. Αλλά εάν η αποκόλληση επηρεάσει την περιοχή του ματιού που σας δίνει την κεντρική όραση τότε η κεντρική όραση μπορεί να μην επανέλθει. Όσο πιο πολύ αυτή η περιοχή του ματιού μείνει αποκολλημένη τόσο λιγότερες πιθανότητες έχει η κεντρική όραση να επανέλθει εκεί που ήταν πριν την αποκόλληση. Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση θα διατηρήσετε χρήσιμη περιφερική όραση. Συνήθως μπορείτε να πάτε σπίτι σας την επόμενη μέρα από την επέμβαση. Μπορείτε να αναλάβετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του sex, όσο πιο σύντομα θέλετε, λαμβάνοντας υπόψη φυσικά τις προφυλάξεις που θα σας πει ο γιατρός σας. Εάν δε χειρουργηθείτε ή η εγχείρηση αποτύχει τότε θα χάσετε όλη την όραση από το μάτι σας. Σε περίπτωση αποτυχίας της πρώτης επέμβασης θα χρειαστούν 1 ή περισσότερες επεμβάσεις για να αντιμετωπισθεί η αποκόλληση. Εάν υπάρχει ιστορικό αποκόλλησης στην οικογένειά σας ή ο γιατρός σας βρει αδύναμες περιοχές στον αμφιβληστροειδή σας τότε laser ή πάγωμα του ματιού μπορεί να προλάβει την εξέλιξη σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Αλλά δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις η αποκόλληση δεν προλαμβάνεται. Δε θα πάθετε αποκόλληση κουράζοντας τα μάτια σας, σκύβοντας ή σηκώνοντας βάρη. Εάν πάθετε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς στο ένα μάτι έχετε αυξημένες πιθανότητες (10%) να πάθετε και στο άλλο. Εάν έχετε οποιαδήποτε απορία σχετικά με την πάθηση σας ή την αντιμετώπισή της τότε μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας ο οποίος θα το συζητήσει λεπτομερώς μαζί σας. |